Pozycje (kluczowe) baletowe
Jakie pozycje powinno w balecie przybierać nasze ciało, czyli…
Pięć podstawowych pozycji baletowych:
- pozycja pierwsza polega na wykręceniu stóp, złączeniu pięt, ustawieniu stóp w jednej linii, a także uniesieniu i przeniesieniu zaokrąglonych rąk przed siebie tak, aby nie stykały się ze sobą palcami;
- pozycja druga polega na rozsunięciu i ułożeniu stóp w jednej linii oraz rozłożeniu ramion przy jednoczesnym zachowaniu symetrii ciała;
- pozycja trzecia polega na ułożeniu jednej ze stóp przed drugą tak, aby pięta zlokalizowana była w okolicy śródstopia drugiej kończyny, a obie stopy ściśle do siebie przystawały; jedna z rąk wędruje w bok, a drugą ustawia się jak w pozycji pierwszej;
- pozycja czwarta polega na wysunięciu jednej nogi do przodu przy jednoczesnym wykręceniu odsuniętych stóp, a także na odsunięciu jednej ręki w bok i uniesieniu drugiej, wygiętej w łuk, ponad głowę;
- pozycja piąta polega na ścisłym przystawieniu pięty jednej stopy do palców drugiej, skrzyżowaniu nóg i uniesieniu zaokrąglonych rąk ku górze.
Pojęcia baletowe – podstawowe
Co kulturalny człowiek powinien wiedzieć o balecie ?
Pojęcia, które powinien znać każdy z nas:
Tancerka klasyczna, a nie baletnica – tak należy mówić o kobietach tańczących balet, „baletnica” to pogardliwe określenie często używane w XIX-wieku w stosunku do tańczących artystek.
Baletmistrz – termin zarezerwowany dla nauczyciela i pedagoga zespołu baletowego.
Tutu – zwana inaczej paczką klasyczną. To sztywna spódnica, która optycznie dzieli figurę tancerki na część górną i dolną. Tutu zmieniała się od paczki romantycznej – o wiele dłuższej, sięgającej po same pointy, do bardzo krótkiej. Większość tancerek pojawia się na scenie w kostiumie składającym się z point (specjalne obuwie) i paczki klasycznej właśnie.
Pointy – obuwie dzięki któremu tancerka może stanąć na palcach. Umożliwia to wbudowany w nie sztywny czubek, który jest zbudowany z płóciennych i gipsowych warstw. Zanim jednak tancerka założy pointy, musi przygotować stopy do tak nienaturalnego ułożenia. Wymaga to wielogodzinnych treningów. Pointy powstały w epoce romantyzmu, głównie po to aby nadać lekkości balerinom.
Pozycje rąk – ręce, podobnie jak nogi, mają w balecie odpowiednie pozycje np. pierwsza, druga, trzecia. Kompilacja poszczególnych elementów ruchu rąk nosi nazwę port de bras. Nazwy w balecie klasycznym pochodzą z języka francuskiego i obowiązują na całym świecie.
Pozycje stóp – w tańcu klasycznym wyróżnia się pięć podstawowych pozycji stóp – I, II, III, IV, V oraz pozycję VI i naturalną, które są używane rzadziej. Dla wszystkich, poza VI, charakterystyczne jest ustawienie palców na zewnątrz, a stóp do środka osi ciała tancerki.
Fryzura – tancerki klasyczne mają włosy zawsze zaczesane do tyłu i gładko upięte w kok, ściśle przylegający do głowy. Czasami kok jest otoczony koronkową lub tiulową ozdobą.
Baletu historia w pigułce
Powstanie i rozwój współczesnego baletu.
Nie można mówić o historii baletu bez nawiązywania do historii tańca, jako że balet to jedna z wielu form tańca. Źródła tej właśnie formy tańca odnaleźć można na renesansowych dworach włoskich, w szczególności w pełnych przepychu widowiskach dworskich, którym towarzyszyła muzyka, taniec oraz suto zastawione stoły. W XVI wieku balet został sprowadzony do Francji przez Katarzynę Medycejską. To właśnie we Francji powstała pierwsza profesjonalna trupa baletowa, Balet Opery Paryskiej. Wpływ, jaki Francja wywarła na rozwój baletu obrazuje fakt występowania wielu francuskich słów w słownictwie baletowym. Przykładem terminu baletowego pochodzącego z języka francuskiego jest chociażby piruet (pirouette). W XVIII wieku w Sankt Petersburgu powstała pierwsza rosyjska trupa baletowa, a balet zaczął być postrzegany jako poważna forma sztuki dramatycznej. W XIX wieku balerina stała się najpopularniejszym typem tancerki na kontynencie europejskim, a balet został zdominowany przez kobiety. W tym czasie powstało także wiele ważnych europejskich trup baletowych funkcjonujących do dziś. W XIX wieku balet stał się również popularny w obu Amerykach. Pojawiła się także charakterystyczna spódniczka baletowa noszona przez baletnice – tutu. W XX wieku balet stawał się coraz bardziej popularny na całym świecie. Najnowsze osiągnięcia w rozwoju baletu to wieloaspektowy i wielopoziomowy balet współczesny oraz balet poststrukturalny. Dzisiejszy balet charakteryzuje się zróżnicowaniem i wszechstronnością oraz skierowany jest do szerokiej publiczności.
Balet – czym tak właściwie jest ?
Taniec to sztuka bez reszty ogarniająca człowieka i otwierająca przed nim wymiar duchowy. Taniec istniał zawsze, od praczasów, to właściwy język ludzkości. Jest człowiekowi wrodzony jak mowa. To potrzeba, z którą się rodzimy, ale podobnie jak mowy, trzeba się go uczyć.
Maurice Béjart
Różnica pomiędzy baletem, a tańcem klasycznym
Balet jest rodzajem widowiska teatralnego, którego zasadniczymi elementami są: ruch, muzyka i oprawa scenograficzna, podporządkowane wspólnej myśli przewodniej. Głównym ośrodkiem wyrazu jest taniec, oparty na określonej technice, wykonywany przez tancerzy w takt zgodnej z treścią i nastrojem muzyki, w otoczeniu odpowiednio dobranych dekoracji i kostiumów. Wykonawcami są zawodowi tancerze, szkoleni od wczesnych lat życia w określonej technice ruchu. Najbardziej wszechstronną techniką tańca scenicznego jest taniec klasyczny. Taniec klasyczny ma na celu wykształcenie harmonii i piękna tańca. Wyrabia on doskonałą dyscyplinę ruchową poprzez stałą konstrukcję lekcji, ćwiczenia przy drążku i na środku. Taniec klasyczny to utworzona przez choreografa kombinacja ustalonych kroków i póz, dla oznaczenia których używana jest terminologia francuska. Różnica między pojęciem tańca klasycznego, a pojęciem baletu polega na tym, iż termin balet odnosi się do spektaklu odbywającego się na scenie, natomiast termin taniec klasyczny należy wiązać z techniką, jakiej używają tancerze.